2000-2009 ÖSS Soruları

daddu.cadı · 13.12.09, 23:26

2000 - 2009 fotosentez, kemosentez, solunum ile ilgili öss soru ve cevaplarını istiyor hoca...
Acil yardım gerek, şimdiden teşekkürler...

NOT: Araştırdım fakat beceremedim diyeiblirim galiba :/

**»ѕüĸûт-υ нάуάl«** · 19.01.10, 16:36

FOTOSENTEZ VE KEMOSENTEZ

1. İçinde yalnızca oksijen, su, karbondioksit, mineraller ve vitaminler bulunan aydınlık bir ortamda yaşamını sürdüren yeşil bir bitkinin, bu ortamda yaşayabilmesini sağlayan en önemli özelliği hangisidir?

A) Minerallerden yararlanabilmesi

B) Karbonhidrat sentezleyebilmesi

C) Vitaminleri hazır olarak alabilmesi

D) Karbondioksit üretebilmesi

E) Eşeysiz olarak üreyebilmesi

(1982-ÖSS)

1. Yeşil bitkilerin ışıklı ve diğer faktörlerin de (su, oksijen, karbondioksit, mineraller ve vitaminler) bulunduğu ortamda yaşayabilmesini sağlayan en Önemli faktör, inorganik maddelerden karbonhidratları sentezleyebilmeleridir.

Çünkü yaşam için enerji veren besinlerin ve yapıya katılan besinlerin sentezlenmesi şarttır. Zaten karbonhidratlardan diğer organik maddelere dönüşüm yapılmaktadır.

Organik besin olmayınca diğer faktörleri kullanabilmiş olmak yaşam İçin yetersizdir. Çünkü enerjisiz yaşam olmaz.

Cevap B

4. Bitkilerde ileri bir adaptasyon sayılan gözeneklerin hangi özelliği fotosentez hızını yavaşlata-bilir?

A) Nemli havada açık olmaları

B) Hücrelerinde kloroplast bulunması

C) Kapatma hücreleri arasında boşluk bulunması

D) Alt epidermis de daha çok olmaları

E) Kurak havada kapalı olmaları

(1984-ÖSS)

4. Bitkilerde ileri bir adaptasyon sayılan gözeneklerin kurak havada kapalı olmaları dışardan CO2 alımını durdurur. Bunun için bitki kendi hücre solunumu sonucu açığa çıkan CO2'ı kullanır. Bu kullanılan CO2‘nin miktarı ise yeterli olmadığı İçin fotosentez hızı yavaşlamaktadır.

Aslında CO2 solunum sonucu açığa çıkıyor, ancak fotosentez hızı yaklaşık solunum 10 katı kadardır. Yani daha fazla CO2 ye ihtiyaç olduğunu göstermektedir.

Cevap E

5. Bitki hücrelerinde gerçekleşen genel olaylardan bazıları şunlardır:

I. Karbondioksitin açığa çıkarılması

II. Suyun parçalanması

III. Nişastanın depolanması

Bu olaylardan hangileri kloroplastlarda gerçekleşir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D| I ve III E) II ve III

(1988-ÖSS)

5. Bitki hücrelerinde gerçekleşen metabolik olaylardan, CO2 nin açığa çıkarılması oksijenli solunumda gerçekleşir. Bu solunumda O2'nin kullanıldığı yer mitokondridir. Suyun parçalanması fotofosforilasyonda gerçekleşir. Bu olay ise kloroplastın granumlarında gerçekleşir. Dolayısıyla bu olay kloroplastta olur. Nişastanın depolanması genellikle lökoplastlarda olur. Bundan dolayı kloroplastta nişasta depolanmaz denilmektedir.

Cevap B

6. Bir cisim, gelen ışınları;

I.Geçirebilir

II. Yansıtabilir

III. Soğurabilir

Bitkilerin, güneşten gelen ışık enerjisinden fotosentezde yararlanabilmeleri için bu olaylardan hangilerini gerçekleştirmeleri gerekir?

A) Yalnız l B) Yalnız II C) Yalnız III

D) l ve II E) l ve III

(1990-ÖSS)

6. Bitkiler güneşten (veya başka kaynaktan) gelen ışık enerjisi klorofillerde absorbe edilir.

Absorbe edilen ışık klorofilin bünyesindeki elektronların koparılmasını sağlar. Kopan bu elektronlar ay-dınlık devrenin devirli ve devirsiz fotofosforilasyon devresinden geçerek ATP enerjisine dönüştürülür. Oluşturulan bu ATP ler karanlık devrede CO2 lerin yakalanmasını sağlayarak besinlerin oluşturulmasını ve bu besinlerdeki kimyasal bağ enerjisine dönüşmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla fotosentezin olabilmesi için ışık enerjisinin soğurulması gerekmektedir.

Diğer özellikler de kloroplast için geçerlidir. Ama fotosentez yapılması için gerekli değildir.

Cevap C

7. Sık dallı ve bol yapraklı bir ağaç türünün, ormanda yetiştirildiğinde, fazla dallanmayıp boyuna geliştiği ve sadece tepe kısımlarının bol yapraklı olduğu belirlenmiştir.

Bu farklı gelişme biçimine neden olan etken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nem B) Sıcaklık C) Oksijen

D) Işık E) Mineral maddeler

(1992-ÖSS)

7. Ormanda ağaçların sık olmasından dolayı. o ortamda yetişebilmek için ışık rekabetini kazanmak gerekir. Bitkiler ışık rekabetini kazanabilmek için, boylarını uzatarak ışığa ulaşmaya çalışırlar.

Işığın alındığı yerlerde yapraklar İyi gelişmiştir ve besin sentezi daha çok yapılır. Aşağı bölgelerin ise ışığı fazla alamadığı için yapraklarının olmadığı görülmüştür.

Cevap D

8. Klorofilli hücreler, fotosentezi başlatmak için aşağıdakilerden hangisini dışarıdan alır?

A) Karbondioksiti B) Azotu C) Glikozu

D) Yağ asitlerini E) Amino asitleri

(1992-ÖSS)

8. Klorofilli hücreler fotosentezi başlatmak için ışık, su, CO2 ve mineralleri alırlar.

Burada verilen seçeneklere bakarsak sadece Karbondioksit (CO2) görür. Diğerleri ya fotosentez ürü-

nüdür, ya da ara kademelerde gerekli maddedir (azot gibi).

Cevap A

9- Klorofilli bir hücre,

I. Fotosentez

II. Fermantasyon

III. Oksijenli solunum

IV. Terleme

olaylarının gerçekleşmesine uygun koşulların olduğu bir ortamda bırakılmıştır. Bu ortamdaki gazların miktarlarının günün belirli bir zaman aralığında değişmediği gözlenmiştir.

Bu durumun, bu olaylardan hangilerinin birlikte gerçekleşmesi sırasında, aralarındaki ilişki nedeniyle, ortaya çıkacağı düşünülebilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV

D) II ve IV E) III ve IV

(1993-ÖSS)

9. Klorofilli bir hücrenin bulunduğu uygun bir ortamda, gazların oranının değişmediği görülmüştür.

Özellikle klorofilli hücrenin fotosentez yapacağı ve CO2 kullanarak O2, açığa çıkaracağı düşünülebilir.

Bu durumda CO2 azalıp O2 nin artması gerekir. Ancak eşit kaldığı görülmüştür. 0 halde O2 kullanılarak CO2'in açığa çıkarıldığı olay (yanı oksijenli solunum) da gerçekleşmiş demektir.

0 halde denklemler şöyle yazılabilir:



Görüldüğü gibi birbirinin ihtiyacı olan gazların karşılıklı üretildiği görülmektedir. Diğer taraftan fermantasyonda O2 kullanılmaz. Alkolik fermantasyonda ise CO2 çıkar ancak olayların dengesi bozulur, Terlemede ise O2 ve CO2 , gazlarının çıkışı olmaz. Sadece su buhar halinde alılır.

Cevap B

10. Bitkinin bir yaprağında, belirli bir zaman aralığında sentezlenen glikoz miktarını, yaprağın aşağıdaki yapısal özelliklerinden hangisi en çok etkiler?

A) Stoma sayısı

B) Yaprak kalınlığı

C) Kloroplast miktarı

D) Yaprağın şekli

E) Damarlanma biçimi

(1994-ÖSS)

10. Bir bitkinin yaprağında fotosentez sonucu oluşan glikozun miktarını verilen seçeneklerdeki faktörlerin hepsi etkiler. Bunlar içinden en çok etkileyeni istendiğine göre, asıl fotosentezde direkt etkili olan faktör dikkate alınır. Bu da fotosentezin gerçekleştiği yer olan kloroplastlardır ve bunların miktarlarıdır. Kloroplast miktarı arttığı zaman fotosentezde üretilen glikoz oranı daha hızlı olarak artmaktadır.

Cevap C

11. Bir bitkiye işaretli karbondioksit verilip izlendiğinde, işaret!i karbon önce yapraktaki glikoz ve nişastada, daha sonrada gövdenin bir hücresindeki bir enzim molekülünün yapısında bulunmuştur.

Buna göre. işaretli karbondioksit bitki tarafından alınıp, glikoz sentezlendikten sonra, işaretli karbonun enzim yapısına girebilmesini sağlayan;

I.Amino asit yapımı

II Nişasta sindirimi

III Protein yapımı

IV. Nişasta yapımı

Olayları, aşağıdakilerin hangisinde verilen sıraya göre gerçekleşmiştir?

A) IV-III-I - II B) IV- II -I -III

C) III- IV- II - I

D) II- IV-III-I E) II-I-III-IV

(1995-ÖSS)

11. Bitkiye verilen işareti CO2 nin bitkide izlediği yolun bir kısmı soruda verilmiştir. Verilen olaylar sıraya dizilirken biraz daha dikkatli düşünülmelidir.

Dışardan alınan işaretli CO2 sırasıyla;

- Fotosentezle glikozun oluşumunda.

- Glikozdan nişasta sentezinde (dehidrasyonla),

- Nişastanın sindirilerek tekrar glikoza dönüşmesinde,

- Glikozun parçalanarak amino asitlere dönüşmesinde

- Amino asitlerden ribozomlarda protein sentezinde

- Proteinin enzime dönüşmesinde

görev yapmış olur.

Cevap B

12. Bir sarmaşık bitkisinin üç gün boyunca büyüme, terleme ve fotosentez ürünü miktarının zamana göre değişimi ölçülerek aşağıda verilmiştir.

I. Gündüz, gece, gündüz,gece sıra ile artması

II. Gündüz, gece, gündüz,gece zig zaglaşarak gitmesi

III. Sadece gündüz artması

Bu aşamalar 3 gün süreyle devam etmiştir;

Buna göre, bitkinin büyüme, terleme ve fotosentez ürünü miktarını gösteren grafiklerin numara-

ları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Büyüme Terleme Fotosentez ürünü

A) I II III

B) l III II

C) II I III

D) II III l

E) III l II

12. Fotosentez sadece gündüz olur. Gece devam etmez. 0 halde III. grafik bunu gösterir.

Terleme ise normal şartlarda gündüz maksimum. gece minimumdur Çünkü stomalar gece kapalıdır. Buna göre II. grafik terlemeyi gösterir. Gelişme ise her zaman devam eder. Ancak gelişmesinin hızı değişebilir. Ayrıca gelişmede geri gitme genellikle olmaz. 0 halde I. grafik büyüme ve gelişmeyi gösterir.

Cevap A

13. Bitkiler, genel olarak, uygun ışık şiddetinde ve ortalama 33 ‘C de yoğun biçimde fotosentez yapıp en fazla miktarda oksijen ve glikoz üretebilmektedirler.

Buna göre, ılıman bölgede yaşayan ve yaprak döken bitkilerin, aşağıdaki dönemlerin hangi-sinde dışarıdan aldıkları oksijen miktarı en fazladır?

A) Kışın, gündüz

B) Sonbaharda, gündüz

C) Kışın, gece

D) Yazın, gece

E) Yazın, gündüz

(1997-ÖSS)

13. Kışın yaprağını döken bitkilerde, metabolizma hızı minimum düzeye iner (Bazal metabolizma). Bu sırada fotosentez durduğundan depo besinleri kullanırlar. Yapraklan olmadığı için ortama O2 veremezler. Solunum için gereken oksijeni dışarıdan alırlar.

Aynı durum ışıksız ortamlarda da geçerlidir, Işık olmadığından fotosentez durur, ancak solunum devam eder.

Ortam sıcaklığına göre, solunum hızı farklıdır. Yazın sıcaklık solunum için en uygun olduğundan, geceleri dışarıdan en fazla O2 alınacaktır.

Cevap D

14. Hücrelerde,

I.Hidrojenin elektron enerjisinin aktarılması

II. Suyun ayrıştırılması

III. ATP enerjisinin kullanılması

olaylarından hangileri, hem fotosentezde hem de oksijenli solunumda gerçekleşir?

A) Yalnız l B) Yalnız II C} Yanız III

D) l ve III E) II ve III

(1998-ÖSS)

14.Verilen üç olayı ayrı ayrı inceleyerek, nerelerde meydana geldiğini belirtelim.

I. Fotosentezde suyun parçalanması sonucu ortama verilen H+ iyonları NADP tarafından tutulur. Bu hidrojenin elektronları ise önce OH- iyonları oradan da klorofil-b ye geçer. Sonuç itibariyle hidrojenin elektron enerjisi fotosentezde de kullanılır.

Solunumda glikozun parçalanmasıyla serbest kalan H+ ve elektronlar ETS ye aktarılarak kullanılır.

II. Suyun İyonlarına ayrıştırılması yalnız fotosentezde olur. Buna fotoliz denir.

III. ATP hem fotosentez, hem oksijenli solunumda kullanılır. Ayrıca, diğer birçok biyokimyasal olayda da ATP tüketilir.

Cevap D

16. Işık şiddeti sabit tutulan bir ortamda, saydam bir fanus içinde bulunan yeşil bir bitkinin fotosentez hızını belirlemek için,

I.Kloroplast miktarını **çme

II. Tüketilen karbondioksit miktarını ölçme

III. Toplam yaprak yüzeyini ölçme

IV. **çmede belirli bir süreyi birim olarak kullanma

uygulamalarının hangileri gerekli ve yeterlidir?

A) I ve II B) l ve III C) II ve III

D) III ve IV E) III ve IV

(1999-ÖSS-İpt.)

16. Fotosentez hızını belirlemede etkili yöntem tüketilen karbondioksit miktarını ölçmektir.

Bu miktar ölçülürken, belli bir süre birim zaman olarak kabul edilir. Bu süre içinde bitkinin tükettiği CO2 miktarı fotosentez hızını belirlemede yeterlidir.

Kloroplast miktarı ve yaprağın yüzeyi kısa sürede değişebilecek faktörlerden değildir.

Cevap D

17. Kapalı bir sistemde, fotosentez yapan iki tür canlı ile heterotrof beslenen ve oksijensiz solunum yapan bir tür canlı bulunmaktadır.

Bu ortamdaki, ışık şiddetinde, CO2 miktarında ve O2 miktarında yirmi dört saat boyunca meydana gelen değişmeler grafikte X, Y ve Z eğrileriyle gösterilmiştir.



Buna göre, ışık şiddetindeki, CO2 miktarındaki ve O2, miktarındaki değişmeler grafikle X, Y ve Z eğrilerinden hangisiyle gösterilmiştir?

Işık şiddeti CO2 miktarı O2 miktarı

A) X Z Y

B) Y Z X

C) X Y Z

D) Y X Z

E) Z Y X

(1999-ÖSS-lpt.)

17. Fotosentez yapan canlılar, ışık bulduğunu zaman ortamdaki CO2 miktarını azaltırken, O2 miktarını artıracaktır. Işık şiddeti akçam sıfır olur. Buna göre, grafikteki Y eğrisi ışık şiddetini gösterir.

Işık şiddeti sıfır olunca. azalan eğri, oksijen miktarını gösteren X eğrisidir.

Gündüz ışık miktarına bağlı olarak azalan, akşam-leyin ışık olmadığı için artan Z eğrisi ise. CO2 miktarını gösterir.

Cevap B

18. Fotosentez hızını etkileyen bir etken fotosentez için en yüksek değerin üzerine çıktığında ya da fotosentez için en düşük değerin altına düştüğünde fotosentez süreci durur.

Bu etken, fotosentez için an uygun değerde olduğunda, fotosentez sürecinin hızı en yüksektir.

Aşağıdaki grafiklerde, bitkilerde fotosentez hızını etkileyen ışık şiddeti ve sıcaklığın bu değerleri, numaralarla gösterilmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde verilen değişme yönlerinin her ikisi de fotosentez hızının artmasına neden olur?

(Işık şiddeti ve sıcaklığın, fotosentez hızına etkilerinin birbiriyle ilişkisi olmadığı varsayılacaktır.)

CEVAP A

Işık şiddetindeki Sıcaklıktaki

değişme yönü değişme yönü

A) 4 ten 5 e 1 den 2 ye

B) 1 den 2 ye 2 den 3 e

C) 2 den 3 e 3 ten 2 ye

D) 5 ten 6 ya 4 ten 5 e

E) 3 ten 2 ye 5 ten 6ya

(1999-ÖSS)

2000 demişsin ama bulabildiklerimi yollarım. (:

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder